"MAJOWA JUTRZENKA"

Okres od 02 05 2014 17:00 do 02 05 2014 18:30

02 maja (piątek) 2014 r., godz. 17.00
Dom Kultury PSM „Przymorze”
Gdańsk, ul. Śląska 66B

 

 

wykonawcy:

 

Jacek Szymański– tenor

 

Katarzyna Rogalska– skrzypce

 

Dariusz S. Wójcik– recytacja

 

Andrzej Nanowski– fortepian

 

 

w programie:

 

pieśni i muzyka patriotyczna, pieśni maryjne

oraz poezja maryjna i patriotyczna

 

 

Ustawa rządowa z dnia 3-go maja 1791 roku

 

W imię Boga w Trójcy Świętej Jedynego. Stanisław August z Bożej łaski i woli Narodu Król Polski, Wielki Książe Litewski, Ruski, Pruski, Mazowiecki, Żmudzki, Kijowski, Wołyński, Podolski, Inflancki, Smoleński, Siewierski i Czerniechowski, wraz z stanami skonfederowanemi, w liczbie podwójnej Naród Polski reprezentującemi, uznając, iż los nas wszystkich od ugruntowania i wydoskonalenia konstytucji narodowej jedynie zawisł, długim doświadczeniem poznawszy zadawnione rządu naszego wady, a chcąc korzystać z pory, w jakiej się Europa znajduje, i z tej dogorywającej chwili, która nas samym sobie wróciła, wolni od hańbiących obcej przemocy nakazów, ceniąc drożej nad życie, nad szczęśliwość osobistą egzystencyją polityczną, niepodległość zewnętrzną i wolność wewnętrzną narodu, którego los w ręce nasze jest powierzony, chcąc oraz na błogosławieństwo, na wdzięczność współczesnych i przyszłych pokoleń zasłużyć, mimo przeszkód, które w nas namiętności sprawować mogą, dla dobra powszechnego, dla ugruntowania wolności, dla ocalenia ojczyzny naszej i jej granic, z największą stałością ducha niniejszą konstytucję uchwalamy i tę całkowicie za świętą, za niewzruszoną deklarujemy (…).

 

„Mazurek 3 Maja”(słowa Rajnold Suchodolski)

 

M. K. Ogiński - Polonez a-moll (Pożegnanie Ojczyzny)

 

„Śpiew włościan Krakowskich z 1794 r.”

 

 I. J. Paderewski – „Świadectwo na temat Chopina” / recytacja

 (Z przemówienia wygłoszonego we Lwowie 1w 1910 r.

                                                                                 podczas obchodów stulecia urodzin Chopina)

 

[…] Zabraniano nam wszystkiego! Mowy ojców, wiary przodków, czci dla świetnych przeszłości pamiątek, strojów, obyczajów, pieśni narodowych…Zabraniano nam Słowackiego< Krasińskiego, Mickiewicza. Nie zabroniono nam, tylko Chopina. A jednak w Chopinie tkwi wszystko, czego nam wzbraniano: barwne kontusze, pasy złotem lite, posępne czamarki, krakowskie rogatywki, szlacheckich szabel brzęk, naszych kos chłopskich połyski, jęk piersi zranionej, bunt spętanego ducha, krzyże cmentarne, przydrożne wiejskie kościółki, modlitwy serc stroskanych, niewoli ból, wolności żal, tyranów przekleństwo i zwycięstwa radosna pieśń. Przez długie lata […] ku niemu tuliły się zbolałe serca nasze. Ileż on ich ukoił, pokrzepił, …a może i nawrócił. Wszak on był i tym przemytnikiem, co w zwitkach nut niewinnych, rodakom po kresach rozsianym, rozwoził zakazaną polskość;; wszak on był i tym kapłanem, co nas rozproszonych w święty Ojczyzny zaopatrywał sakrament. […] On nasz, a my jego, albowiem w nim objawia się cała nasza zbiorowa dusza. Więc krzepmy serca do wytrwania, do trwania, myśli skrójmy do czynów, do dzielnych, sprawiedliwych, uczucia podnośmy do wiary, do silnej, bo nie ginie naród, co ma tak wielką nieśmiertelną duszę…

 

 F. Chopin – Polonez A-dur

 

 J. Słowacki -„Polska - ale jaka?” / recytacja

 

Szli krzycząc:„Polska! Polska!" - wtem jednego razu                                                           Chcąc krzyczeć zapomnieli na ustach wyrazu;                                                                       Pewni jednak, że Pan Bóg do synów się przyzna,                                                                   Szli dalej krzycząc:„Boże! Ojczyzna! Ojczyzna!”.                                                                 Wtem Bóg z Mojżeszowego pokazał się krzaka,                                                                     Spojrzał na te krzyczące i zapytał:„Jaka?”

K. Kurpiński - „Warszawianka 1831 roku”

 

 

A. Asnyk „Miejcie Nadzieję" / recytacja                                                                                        

Miejcie nadzieję!... Nie tę lichą, marną
Co rdzeń spróchniały w wątły kwiat ubiera,
Lecz tę niezłomną, która tkwi jak ziarno
Przyszłych poświęceń w duszy bohatera.

Miejcie odwagę!...Nie tę jednodniową,
Co w rozpaczliwym przedsięwzięciu pryska,
Lecz tę, co wiecznie z podniesioną głową
Nie da się zepchnąć ze swego stanowiska.

 Miejcie odwagę!...Nie tę tchnącą szałem,
 która na oślep leci bez oręża,
 Lecz tę, co sama niezdobytym wałem
 Przeciwne losy stałością zwycięża.

 Przestańmy własną pieścić się boleścią,
 Przestańmy ciągłym lamentem się poić:
 Kochać się w skargach jest rzeczą niewieścią,
 Mężom przystało w milczeniu się zbroić....

 Lecz nie przestajmy czcić świętości swoje
 I przechowywać ideałów czystość;
 Do nas należy dać im moc i zbroję,
 By z kraju marzeń przeszły w rzeczywistość.

F. Chopin – Nokturn cis-moll op. 27 nr 1

 

S. Moniuszko – pieśń „Stary kapral”

 

Aleksander Fredro „Ojczyzna nasza”/ recytacja

 

 Na długich górach czarne świerki rosną,

 Z wiatrem północy szumią pieśń żałosną,

 A dołem, dołem, jak wzrok sięgnąć może,
 Złocistych kłosów kołysze się morze;
 Na morzu wyspy kwiecistej murawy
 I rozproszone, jak wędrowne nawy,
 Gdzieniegdzie domki bieleją z poddasza...
 To Polska!... Polska!... To Ojczyzna nasza!

Ciemne błękity mleczna droga dzieli,
Ziemia spoczęła w zroszonej pościeli,
Czasami tylko koń zarży na stepie
Lub na jeziorze ptak skrzydłem zatrzepie,
Czasami tylko spływa z gór jak struga
Trąby juhasa nuta smętna, długa:
Obudzą czujność i napaść odstrasza...
To Polska!... Polska!... To Ojczyzna nasza!

Zima pokryła pola, lasy, skały,
Nad strumieniami zawisły kryształy;
Po srebrnych wstęgach przez białe doliny
Suną się sanie, jak szare godziny;
Liszka na słońcu czerni się z daleka,
Gromada ptasząt pod strzechę ucieka,
A dym w słup bije, w obłok się rozprasza...
To Polska!... Polska!... To Ojczyzna nasza!

Dworek przy drodze, na słupach wystawa,
Wrota otworem, na dziedzińcu trawa,
Studnia z żurawiem, gołębnik przy stronie,
Za gumnem w kwiecie bielą się jabłonie;
Krzyczy na słotę paw w stercie schowany,
A na lamusie klekocą bociany,
Gospodarz wita, do domu zaprasza -
To Polska!.. Polska!... To Ojczyzna nasza!

Gdzie jeszcze mężne nie wygasło plemię,
Co za swych ojców wiarę, mowę. ziemię
Ciągle nadstawia piersi, serca, głowy
Na miecze wrogów, najeźdźców okowy,
Co póki działać, walczyć nie przestanie,
Poty żyć będzie, póki tylko stanie
Jednego męża, jednego pałasza -
To Polska!... Polska!... To Ojczyzna nasza!

 

S. Moniuszko – pieśń „Znasz-li ten kraj”

 

A. Mickiewicz – "Pan Tadeusz - „Inwokacja”(fragment) / recytacja                    

 

Panno Święta, co jasnej bronisz Częstochowy                                                                         I w Ostrej świecisz Bramie! Ty, co gród zamkowy                                                                 Nowogródzki ochraniasz z jego wiernym ludem!                                                                   Jak mnie dziecko do zdrowia powróciłaś cudem                                                                     (Gdy od płaczącej matki pod Twoją opiekę                                                                             Ofiarowany, martwą podniosłem powiekę                                                                             I zaraz mogłem pieszo do Twych świątyń progu                                                                     Iść za wrócone życie podziękować Bogu),                                                                               Tak nas powrócisz cudem na Ojczyzny łono.                                                                           Tymczasem przenoś moję duszę utęsknioną                                                                           Do tych pagórków leśnych, do tych łąk zielonych,                                                                 Szeroko nad błękitnym Niemnem rozciągnionych;                                                                 Do tych pól malowanych zbożem rozmaitem,                                                                         Wyzłacanych pszenicą, posrebrzanych żytem;                                                                         Gdzie bursztynowy świerzop, gryka jak śnieg biała,                                                             Gdzie panieńskim rumieńcem dzięcielina pała,                                                                     A wszystko przepasane, jakby wstęgą, miedzą                                                                       Zieloną, na niej z rzadka ciche grusze siedzi.

  

J. S. Bach/Ch. Gounod - „Ave Maria”                                          

F. Karpiński – „Pieśń o Najświętszej Pannie Częstochowskiej” / recytacja                              

 Witaj Jutrzenko rano powstająca,
 Śliczna jak miesiąc, jak słońce świecąca!
 Ty świecisz w miłej światu Częstochowie,
 Gdzie czołem biją świata monarchowie.

 Tobie z dwunastu gwiazd koronę dano,
 Panią Cię świata wszystkiego podano;
 Na Jasnej Górze jaśniejsza nad słońce –
 Tu lud upada do nóg swej Patronce.

 Pocieszycielko ludzi utrapionych!
 Do Ciebie, Panno, w nędzach niezliczonych
 Lud się ucieka i prosi serdecznie,
 By za przyczyną Twoją żył bezpiecznie.

 Pamiętaj, Panno, na polską Koronę,
 Którąś raz wzięła pod swoją obronę:
 Wszakżeś jest polską Maryja Królową,
 Której Bóg oddał za tron Częstochową.

 Tam Twoje serce, kędy skarb przebywa,
 Gdzie królewski stół Twój obraz nakrywa:
 Niech odrobiny z niego nam spadają,
 Twoi synowie niech głodu nie znają.

 Otwórz Twój skarbiec, niech mamy te dary,
 Któreś Ty synom dawała bez miary:
 Niech dziatki Twoje doznają Twej mocy,
 Strzeż nas, o Panno, jak we dnie tak w nocy

F. Schubert- „Ave Maria”

 

Z. Krasiński– Hymn (fragment)/ recytacja

 

 Królowo Polski, Królowo Aniołów!
 Ty, coś na świecie przebolała tyle,
 Gdy Syn Twój zstąpił do ziemskich padołów,
 Skróć umęczonej Polsce Twej – mąk chwile!
 Królowo Polski, Królowo Aniołów,
 Roztocz ponad nią tęczę Twej opieki,
 Odwiąż jej ręce od katowskich kołów;
 Bądź jej Aniołem, teraz i na wieki!                                                                                         …                                                                                                                                                  

Królowo Polski, Królowo Aniołów!
Ten świat się rozpadł i rozdziera siebie,
Lecz żadna z jego rozerwanych połów
Już się nie modli, o Mario, do Ciebie!
My jedni tylko, paląc się na stosie,
Wciąż ślemy modły w Twój bezmiar daleki –
Poznasz, Królowo, poddanych po głosie;
Bądź mym Aniołem, teraz i na wieki!   

C. Saint-Saens - „Ave Maria”

K. K. Baczyński - „Modlitwa do Bogurodzicy”/ recytacja

 Któraś wiodła jak bór pomruków
 ducha ziemi tej skutego w zbroi szereg,
 prowadź nocne drogi jego wnuków,
 byśmy milcząc umieli umierać.
 Któraś była muzyki deszczem,
 a przejrzysta jak świt i płomień,
 daj nam usta jak obłoki niebieskie,
 które czyste – pod toczącym się gromem.
 Która ziemi się uczyłaś przy Bogu,
 w której ziemia jak niebo się stała,
 daj nam z ognia twego pas i ostrogi,
 ale włóż je na człowiecze ciała.
 Któraś serce jak morze rozdarła
 w synu ziemi i synu nieba,
 o, naucz matki nasze,
 jak cierpieć trzeba.
 Która jesteś jak nad czarnym lasem
 blask – pogody słonecznej kościół,
 nagnij pochmurną broń naszą,
 gdy zaczniemy walczyć miłością.

W. A. Mozart - „Ave Maria” (duet)

R. Brandstaetter - Hymn do Czarnej Madonny / recytacja

(…)Matko Słowa,                                                                                                                        

Matko Dobroci,

Módl się o dobroć

Wszystkich polskich słów.

Usłysz głosy,
Napełń myśli człowiecze,
Panno zwolena,
Maryo.

Niech ani jedno słowo                                                                                                        

Nie będzie złe.

Nich ani jedno słowo
Nie czai się do skoku.

Niech ani jedno słowo
Nie nienawidzi.

Niech nie krzywdzi.

Niech nie zabija.

Niech wybacza. 

Niech leczy.

Niech łagodzi.

Niech zamyka

Człowiecze rany
Jak skrzydła ołtarza.
(…)

 L. Luzzi - „Ave Maria”                                                                          

A. Adam - „Ave Maria”

M. Pawlikowska-Jasnorzewska - „Czarny portret” / recytacja

 Madonno hebanowa o dwóch pręgach na twarzy!
 nazbyt piękny był owal Twój święty.
 Za nas, wszystkie piękności, policzek Twój się żarzy,
 nienawistnie pocięty

 I żadne serca złote, srebrne, platynowe,
 żywe czy z drogich kamieni,
 nie ukoją, nie uciszą zdumienia,
 które się w oczach Twych mieni…

G. Caccini - „Ave Maria”                                                                        G. Donizetti - „Ave Maria” (duet)

Dofinansowano ze środków Miasta Gdańska

WSTĘP WOLNY!